Ginekološki pregled 

Ginekološki pregled podrazumjeva uzimanje Papa testa (citološkog brisa grlića materice, citohormonskog kvalitativnog statusa), te mikrobioloških briseva na  vaginalnu čistoću. Uradiće se bris na klamidiju, mikoplazme, ureaplazmu, bris na aerobne i anaerobne uzročnike upale rodnice i grlića materice.   

Ultrazvučni pregled 

Ultrazvučne tehnike su veoma moćno sredstvo u dijagnosticiranju građe i dijelom funkcije organa reprodukcije. Prednost im je što su jednostavne i neškodljive. Mogu biti transabdominalne (pregled preko stomaka) ili transvaginalne (pregled  kroz rodnicu). Pregled se može izvršiti 2D, 3D, 4D tehnikama, sa crno bijelim ili color Doplerskim skenom, gdje su ove posljednje tehnike preciznije. 

Multidimenzionalnim ultrazvučnim tehnikama se otkrivaju anatomske i funkcionalne abnormalnosti. Ultrazvučnim pregledom detektiramo poziciju, veličinu i strukturu materice, moguće probleme kakav je najčešće miom. Miom evaluiramo mjerenjem veličine, volumena i pozicije, objektiviziramo sa color Dopplerom njegovu prokrvljenost, potencijal za rast. 3D ultrazvukom utvrdimo njegovu tačnu poziciju, volumen, prokrvljenost i eventualnu smetnju za zatrudnjivanje, a time i potrebu za hirurškim odstranjivanjem.

Pregleda se i sluznica materice (endometrium), utvrdi se da li njena građa i veličina odgovaraju menstruacijskom periodu. To je jako važno za utvrđivanje uredne funkcije jajnika i uticaja njegovih hormona na sluznicu. 

3D ultrazvukom se evaluira građa šupljine materice. Mogu se uočiti nepravilnosti šupljine materice kao što su priraslice, nepotpuni ili potpuni urođeni defekti, pregrade, polipi, miomi. Potom se pretraže područja oba jajovoda i traže eventualne anatomske nenormalnosti koje će ukazati na sumnju u njhovu prohodnost. Pretražuju se jajnici, njihova veličina, pozicija i funkcija. Funkciju utrđujemo detekcijom folikula (njihov rast ukazaće na dobru funkciju). Provjerava se akt ili naznaka ovulacije, žuto tijelo. 

Color Dopplerom utvrđuje se prokrvljenost materice, perfuzija (dotok krvi) pojedinih folikula ili žutog tijela i iz toga zaključuje o funkciji tih struktura.

Hormonski status 

Hormonski status se radi od 3. – 8. dana mestruacijskog ciklusa. Rutinski se iz krvi analiziraju hormoni reprodukcije (FSH, LH, E2, prolaktin) i hormoni štitne žlijezde (TSH, T3 i T4). Za utvrđivanje rezerve jajnika se radi Anti Mülerov hormon (AMH). Po potrebi se mogu kontrolisati i drugi hormoni (insulin, hormoni nadbubrežne žlijezde i sl.).

HSG (histerosalpingografija) 

HSG je dijagnostička metoda kojom utvrđujemo prohodnost jajovoda. Izvodi se rutinski, kontrastom kontrolisanim power doppler ultrazvukom. Indikacija za HSG je sumnja da jajovod nije prohodan. Jajna ćelija se nakon ovulacije oslobađa iz jajnika, prolazi kroz jajovode, gdje se susreće sa spermatozoidima kada se  dešava  oplodnja. Ukoliko su jajovodi neprohodni začeće je nemoguće (ili kod manjeg oštećenja otežano). U slučaju neprohodnosti jajvoda najdjelotvornija je metoda vantjelesne oplodnje. U nekim slučajevima rekanalizacija jajovoda se pokušava sa laparoskopijom. 

Pod kontrolom ultrazvuka kroz poseban kateter u matericu se ubacuje tečni kontrast koji prolazi kroz šupljinu materice i jajovode do trbušne duplje. Do prolaza u trbušnu duplju dolazi kod uredne prohodnosti jajnika. Tako se mogu konstatovati i poteškoće u prohodnosti jajovoda. Ovako izveden HSG je komforniji za pacijenticu, mnogo je manje bolan nego klasični HSG izvođen pod kontrolom RTG-a. Pacijentica aktivno učestvuje sa izvođačem, sarađuje, što olakšava subjektivan osjećaj bola. Pretraga traje kratko i nakon nje se može ići kući. Osim ovog dijagnostičkog efekta na ovaj način izveden HSG ima i terapijski efekat, jer kod lakših problema u prohodnosti prolazak kontrasta kroz jajovod dovodi do bolje prohodnosti i lakšeg i bržeg zatrudnjivanja.

Histeroskopija 

Histeroskopija je metoda pregleda šupljine materice histeroskopom, optičkim instrumentom. Histeroskopija je jedna od endoskopskih metoda koja se izvodi u kratkotrajnoj opštoj anesteziji. Indikacije za histeroskopiju su: polip sluznice materice, submukozni miom, priraslice šupljine materice i urođene abnormalnosti u građi iste (subseptum i sl). Histeroskopija može biti dijagnostička ili opracijska. Najčešće se dijagnostička histeroskopija (u slučaju utvrđivanja problema) nastavlja u operacijsku histeroskopiju. 

Operacijskom histeroskopijom se vrši korekcija ili odstranjenje struktura u građi meterice koje su utvrđene dijagnostikom. To može biti resekcija subseptuma, skidanje polipa (polipektomija), presjecanje i odstranjenje priraslica (adhezioliza), odstranjenje mioma (miomektomija), ljuštenje sluznice (ablacija endometrija). Zavod ovu metodu organizira sa drugim medicnskim ustanovama.

Hidrolaparoskopija 

Stražnja laparoskopija je dijagnostička metoda koja se u poslijednje vrijeme primjenjuje u dijagnostici razloga neplodnosti. Uz pomoć malog laparoskopa se vizualiziraju organi male zdjelice. Tada je moguće kontrastom provjeriti i prohodnost jajovoda. U našem Zavoda je ova metoda u pripremi.

Laparoskopija 

Laparoskopija je endoskopska metoda u kojoj u trbušnu šupljinu ulazi optički instrument (a ne hirurgova ruka). Izvodi se u opštoj anesteziji. Dijagnostička procedura obuhvata pregled i vizuelizaciju materice, jajovoda, jajnika i susjednih organa. Laparoskopijom se mogu odstraniti različite ciste jajnika, priraslice jajovoda sa susjednim organima, utvrditi prohodnost jajovoda.

U slučaju njihove neprohodnosti vrši se (ako je moguće) rekanalizacija ili rekonstrukcija jajovoda. Operacijskom laparaskopijom se mogu odstraniti različiti tumori sa tijela materice, najčešće miomi. Za sada Zavod ovu metodu organizira sa drugim medicinskim ustanovama.     

Za portal svezabebe.ba piše
Prof. dr. Senad Mehmedbašić