Borba parova sa neplodnošću u BiH
Neplodnost je nemogućnost ostvarivanja željene trudnoće tokom godine dana nezaštićenih odnosa. Iako nema tačnih statističkih podataka, smatra se da je 15% parova u BiH suočeno sa problemom neplodnosti, u čemu Bosna i Hercegovina ne zaostaje za svjetskim trendovima.
Od tog broja, 40% je uzrok kod žene, 40% kod muškaraca, a kod 20% parova uzrok se nalazi kod oba bračna partnera ili je nepoznat. I tu smo u skladu sa ostatkom svijeta.
Ono u čemu zaostajemo je tretman parova koji se bore sa neplodnošću od strane kako okoline, tako i same države. Prvi problem s kojim se suoče parovi je okolina – porodica, komšije, poznanici, kolege.
Sa čim se zapravo suočavaju parovi u BiH?
Već od samog sklapanja braka, ljudi redovno počinju postavljati pitanje o planovima vezano za proširenje porodice, uz nezaobilazno gledanje u stomak. Nakon što prođe neko vrijeme i novine očigledno nema, već počinju detaljnija ispitivanja uz obavezne savjete (čudesno opuštanje, magične macine trave, do zadiranja u najintimniji bračni život kako se ponašati tokom i nakon istog).
Još uvijek okolina smatra da je neplodnost problem žene. Uzroci su ravnopravno raspoređeni, mada novija istraživanja pokazuju da je muška neplodnost u porastu. Bez obzira na kojoj strani je uzrok, neplodnost je problem bračnog para i kao takva se tretira sa medicinske strane. Obrada neplodnosti obuhvata obradu oba bračna partnera.
Obrada i tretman neplodnosti
Drugi problem s kojim se suoče parovi je obrada i tretman neplodnosti, ali i tu smo, manje-više u skladu sa ostatkom svijeta. Obrada počinje sa najjednostavnijom pretragom – spermiogram muškarca, a po potrebi se rade hormoni, bris uretre, spremoklultura, urinokultura, pregled prostate i uzv urinarnog trakta.
Kod žene se rade uzv pregled, cervikalni brisevi, papa test, hormoni i pregled prohodnosti jajovoda. Naravno nisu nimalo ugodne pretrage, pogotovo kod žene. Muškarac, ako ima sreće, dobro prođe samo sa spermiogramom (bris uretre i pregled prostate je nezaboravno iskustvo, ali u negativnom smislu). Što se opet ne može porediti sa stalnim uzv kontrolama i izostancima sa posla zbog istih, davanje hormonalnih injekcija i njihovo dejstvo na organizam, bolno propuhivanje jajovoda (bilo da je odrađeno hsg ili laparoskopski, boli), punkcije jajnih ćelija, koja se nerijetko radi bez anestezije, do onog najbolnijeg – negativnog testa.
Nepostojanje Zakona o medicinski potpomognutoj oplodnji
Treći problem – tretman neplodnih parova od strane države. Kada je u pitanju tretman, naša zemlja, na žalost je izuzetnom zaostatku u odnosu na moderne, razvijene zemlje svijeta. Tretman ne postoji, zakon o medicinski potpomognutoj oplodnji ne postoji, što u konačnici dovodi do toga da sve troškove parovi snose sami. A ti troškovi nisu mali.
Visoki troškovi
Za početak obrade neplodnosti se u državnoj klinici čeka po nekoliko mjeseci, jer su gužve, a jedan stručnjak. I kad se dočeka, tad i nije toliko skupo, malo više od 100 KM-čića je sama obrada. Ko nema vremena da čeka, ima drugu opciju – pretrage obaviti privatno. Tu svota dobija još jednu nulu.
Nakon toga, ako nema nekog većeg problema, započinje se sa ciljanim odnosima – u državnoj klinici to obuhvata 2 ultrazvučna pregleda po 10 KM participacije, jedan lijek Klomifen (jedini koji ide na recept) ako on ne djeluje, morate biti spremni da odjednom izdvojite par stotina maraka na djelotvornije lijekove, koji ne idu na recept,a jedna ampula košta 50-80 KM minimalno ( i usput možete imati problema da vam isti daju u vašoj ambulanti porodične medicine) i na kraju tzv stop injekcija samo 20 KM. Opet u privatnoj praksi to je veća svota.
Najjednostavniji oblik potpomognute oplodnje – inseminacija u dražavnoj klinici košta 55 KM + oko 125 KM za spermwash tj. medij za inseminaciju, u privatnoj 500 KM. Vantjelesna oplodnja je viša matematika.
U svakoj varijanti, bilo da se radi u državnoj klinici (a za to su potrebne jake medicinske indikacije, jer nažalost naša klinika nema adekvatne uslove), bilo u privatnoj, bilo vani (a to je najčešće, jer ostale države neplodnim parovima mogu ponuditi bolje uslove, veći procenat uspješnosti, više stručnjaka za iste pare) potreban je kredit, jer košta par hiljada maraka. Ili u prevodu – nema para, nema bebe.
Autor: Branka Obradović - Hedi/Udruženje DjeCa