Četiri stadija razvoja djeteta
Maria Montessori izdvaja četiri stadija razvoja djeteta. Prvi stadij, poznat kao period upijajućeg uma ili period ranog djetinjstva, počinje od samog rođenja i traje do šeste godine života, a najvažniji je razvojni period u životu. Dijeli se na dva podstadija: stadij nesvjesnog upijajućeg uma, koji traje od rođenja do treće godine i stadij svjesnog upijajućeg uma, koji traje od treće do šeste godine.
Drugi stadij, stadij djetinstva, traje od šeste do dvanaeste godine i odlikuje se dječjim strpljenjem i stabilnošću.
Adolescencija je treći stadij i dijeli se na pubertet, od dvanaeste do petnaeste godine, i adolescenciju, od petnaeste do osamnaeste godine života (Montessori 17-26). Ovo je osjetljiv i težak period kada dijete izrasta u društvenu odraslu osobu, a njegov organizam izlaže se naglim promjenama, kako fizičkim tako i emocionalnim.
Četvrti stadij je stadij zrelosti i traje od osamnaeste do dvadeset četvrte godine, a okarakterisan je kao period dostizanja duhovne snage i nezavisnosti neophodne za ostvarivanje lične životne misije.
Opisujući ovaj dijagram, Montessori objašnjava da naučne studije i podrobno testiranje diljem svijeta, koje uključuje djecu različitih rasa i različitog društveno-ekonomskog statusa, ukazuju na to da razvoj ne prati linearnu putanju, nego da se dešava u ciklusima ili stadijima, pa su stadiji predstavljeni pomoću trouglova. Duga horizontalna linija predstavlja liniju života, odnosno, hronološki prikaz godina razvoja individue.
Na liniji su prikazani periodi u “ritmu” od po 6 godina, ritmu koji Montessori zove “konstruktivni ritam života”. Od nule polazi kosa linija, linija progresije, koja predstavlja pojavu specifičnih senzitiviteta. Linija progresije doseže svoj maksimum u 3. godini, od koje kreće linija linija regresije. Linija regresije podudara se sa linijom života u 6. godini. Linije progresije (0-6; 6-9; 12-15; 18-21) i regresije (3-6; 9-12; 15-18; 21-24) sa linijom života tvore trouglove koji predstavljaju stadije razvoja. Linija progresije predstavlja početak stadija, a linija regresije prikazuje završetak stadija kao pripremu za početak novog stadija i dolazak novih senzitiviteta.
Kao što je prikazano na slici i ranije spomenuto, postoje stadiji koji su slični. Prvi (0-6) i treći stadij (12-18) obojeni su istom bojom i podijeljeni su na dva dijela. Ovo su turbulentniji stadiji gdje je razvoj djeteta intenzivan. Drugi (6-12) i četvrti (18-24) su također iste boje i nisu podijeljeni. Ovo su stabilniji stadiji razvoja. Dakle, crveni trouglovi predstavljaju “stvaralačke periode” u životu, a plavi trouglovi su “mirne faze uniformnog rasta” (Grazzini 42).
(svezabebe.ba/VUK.ba)